Dòng họ Nguyễn Tiên Điền
Thưa Quý khách!
Dòng họ Nguyễn Tiên Điền vốn gốc ở làng Canh Hoạch, huyện Thanh Oai, tỉnh Hà Tây. Người họ Nguyễn đầu tiên vào lập nghiệp ở Tiên Điền là Nam Dương hầu Nguyễn Nhiễm, con trai thứ 3 của Phù Trung hầu Nguyễn Miễn và là cháu nội của Trạng nguyên Nguyễn Thiến đậu khoa Nhâm Thìn (1532). Nam Dương hầu theo cha phò Mạc Kính Cung đánh Trịnh Tùng, bị thua trận vào tháng giêng năm 1601, bỏ trốn vào Nam, đến đất Tiên Điền mai danh ẩn tích, sinh cơ lập nghiệp và lập nên dòng họ Nguyễn Tiên Điền. Đến thế kỷ XVIII, dòng họ Nguyễn trở thành một dòng họ danh gia vọng tộc, là dòng họ nổi tiếng trên con đường khoa bảng, ngoại giao, y học cổ truyền, quân sự, giáo dục, văn chương thơ phú, …
Về con đường khoa bảng: Trong hai thế kỷ XVIII, XIX họ Nguyễn Tiên Điền có 5 người đậu Tiến sĩ gồm có Hoàng giáp Nguyễn Nghiễm đậu năm Vĩnh Khánh (1731) khi ông chỉ mới 23 tuổi, Nguyễn Huệ đậu Tiến sỹ năm Tân Hợi (1733) khi ông 28 tuổi, Nguyễn Khản đậu Tiến sĩ năm Canh Thìn (1760) khi ông 27 tuổi, Nguyễn Tán đậu Tiến sĩ năm Nhâm Thìn (1832) khi ông 28 tuổi, Nguyễn Mai đậu Tiến sĩ năm Giáp Thìn (1904) khi ông 28 tuổi.
Về con đường làm quan: Nguyễn Nghiễm – thân phụ Nguyễn Du, Nguyễn Khản - anh trai cả của Nguyễn Du đều làm đến chức Tham tụng trong phủ chúa Trịnh vào thế kỉ XVIII.
Về con đường ngoại giao: Nguyễn Nghiễm trong suốt cuộc đời làm quan trong triều đình nhà Lê – Trịnh, ông đã nhiều lần tiếp các đoàn sứ thần nhà Thanh sang nước ta và tỏ rõ được khí phách của mình. Đến triều Tây Sơn, Nguyễn Đề - anh trai thứ 6 của Nguyễn Du là một nhà ngoại giao tài giỏi khi hai lần được cử đi sứ sang triều đại nhà Thanh, ông đã làm cho triều đình nhà Thanh kính nể và khâm phục. Đến triều đại nhà Nguyễn, Nguyễn Du cũng hai lần được cử đi sứ sang nhà Thanh vào những năm 1813 và năm 1820.
Về nghề y học cổ truyền: Họ Nguyễn Tiên Điền có rất nhiều người nổi tiếng như: Nguyễn Trọng, Nguyễn Nhưng, Nguyễn Nghi, Nguyễn Cảnh… Trong đó, Nguyễn Thị Uyên là một người con gái nổi tiếng của dòng họ Nguyễn Tiên Điền được vua Gia Long tuyển vào cung làm thầy thuốc…và họ quan niệm “Muốn bồi dưỡng phúc dày cho con cháu và mở rộng nguồn ơn cho mọi người thì nên suy cái đức hiếu sinh của trời đất, đi theo con đường nghề thuốc giúp dân”. Đến nay họ Nguyễn Tiên Điền vẫn có rất nhiều người làm nghề y học cổ truyền của cha ông.
Bên cạnh sự nổi tiếng về con đường khoa bảng, quan lộ, ngoại giao, y học,… thì dòng họ Nguyễn Tiên Điền được người người biết đến, được nhân dân tôn vinh hàng trăm năm nay đó chính là lĩnh vực văn chương thơ phú. Những người con của dòng họ Nguyễn Tiên Điền nổi tiếng trên lĩnh vực này phải kể đến Nguyễn Nghiễm, Nguyễn Khản, Nguyễn Đề, Nguyễn Thiện… Trong đó, Nguyễn Du (chú), Nguyễn Hành (cháu) - cả hai chú cháu được xếp trong “An nam ngũ tuyệt” (2 trong số 5 nhà thơ nổi tiếng lúc bấy giờ). Đặc biệt và nổi bật nhất là Đại thi hào Nguyễn Du - Người được hai lần được Thế giới vinh danh.
Trong không gian trưng bày hiện vật dòng họ Nguyễn Tiên Điền, mời Quý khách cùng tham quan và tìm hiểu hiện vật Mộc bản “Tiến sĩ hồi gia, vinh quy bái tổ”